Opieka w domu nad osobami po urazie głowy. Jak zadbać o potrzeby osoby leżącej?
Domowa opieka nad osobami po urazie głowy wymaga dużo dyscypliny, cierpliwości i odporności psychicznej. Tylko wielopłaszczyznowe podejście zapewni choremu komfortowe warunki życia. Obejmuje ono wiele elementów: zagwarantowanie odpowiedniego poziomu higieny, zapobieganie odleżynom czy odpowiednia organizacja pracy. Jak połączyć je w jedno? O czym konieczne musisz wiedzieć, jeśli chcesz zapewnić opiekę osobie leżącej?
Przygotowanie pokoju dla osoby po urazie głowy. Jak usprawnić pielęgnację?
Najlepiej, jeśli osoba po urazie neurologicznym zajmie samodzielny pokój, na tyle przestronny, żeby mogły poruszać się w nim przynajmniej dwie dodatkowe osoby. Jeśli nie jest to możliwe i konieczne jest umieszczenie łóżka we współdzielonym pomieszczeniu, zadbaj o prywatność chorego i oddziel jego przestrzeń od reszty pokoju. Może ku temu służyć podwieszana zasłonka lub ruchomy parawan.
Przy urządzaniu pomieszczenia kieruj się też poniższymi zasadami:
- Ustaw łóżko tak, aby był do niego dostęp z dwóch stron. Ułatwi Ci to czynności pielęgnacyjne i higieniczne, a także przenoszenie chorego czy zmianę pościeli.
- Zadbaj o dobrą wentylację pomieszczenia i jego częste wietrzenie. Nie ustawiaj jednak łóżka bezpośrednio przy oknie. Niesamodzielna, leżąca choroba jest podatna na infekcje.
- Zamontuj wysięgnik do podnoszenia chorego przy łóżku. W małych pomieszczeniach najlepiej sprawdzają się niewielkie wysięgniki montowane do ściany.
- Zadbaj o dobre oświetlenie. Pozwoli Ci to szybko wychwycić pierwsze oznaki odleżyn i infekcje skórne.
- Pościel chorego powinna być wykonana z naturalnych, przewiewnych materiałów i często zmieniana.
- Zabezpiecz łóżko barierkami chroniącymi chorego przed upadkiem.
Pamiętaj też, że osoba po urazie głowy powinna być włączana w życie rodzinne. Dobrze, jeśli w jej pokoju znajdzie się także miejsce dla gości. Nie zaniedbuj psychicznego aspektu opieki nad osobą leżącą i niesamodzielną. W takim stanie chory polega wyłącznie na innych osobach.
Zapobieganie odleżynom. Jakie akcesoria będą Ci potrzebne?
Profilaktyka przeciwodleżynowa jest jednym z najważniejszych elementów opieki nad osobami po urazach neurologicznych. Przez długotrwałe przebywanie w jednej pozycji są oni narażeni na powstawanie trudno gojących się owrzodzeń skórnych, a później ran tkanek podskórnych, mięśni i kości.
Aby zapobiegać odleżynom u chorego, dobrze wyposażyć chorego w łóżko rehabilitacyjne z ruchomymi segmentami. Dzięki temu możliwe będą częste zmiany ułożenia ciała (co 2–3 godziny) bez wysiłku z twojej strony. Przydatne będą również akcesoria, które pozwalają dowolnie zmniejszać nacisk na konkretne partie ciała. Są to:
- elastyczne poduszki pod pośladki;
- nadmuchiwane opaski na ręce lub nogi;
- gumowe podkładki o różnych kształtach;
- pasy transferowe.
Najważniejszy jest jednak materac przeciwodleżynowy. Zbudowany jest on z kilkunastu komór połączonych z pompą. Co jakiś czas do poszczególnych komór wtłaczane jest, a potem wypuszczane powietrze, dzięki czemu partie te na zmianę podnoszą się i opadają. Zapobiega to nadmiernemu uciskowi i usprawnia krążenie.
Higiena i pielęgnacja to istotne elementy w opiece nad chorym po wylewie i innych urazach głowy
Regularna higiena jest niezwykle ważna nie tylko dla zdrowia, ale i dla samopoczucia chorego. Pamiętaj o tym, żeby przynajmniej raz dziennie dokładnie umyć podopiecznego. Szczególną uwagę zwracaj na narządy intymne oraz spodnie części ciała – plecy, pośladki, uda. Pamiętaj przy tym, aby zanadto nie moczyć skóry chorego i nigdy nie wykonywać czynności higienicznych przy otwartym oknie.
Środki i przyrządy higieniczne, które przydadzą Ci się w opiece nad osobą po urazie głowy, to:
- nieprzemakalny pokrowiec na materac;
- chłonne podkłady higieniczne;
- pieluchomajtki;
- przenośna toaleta;
- niewielki basenik do mycia głowy;
- delikatne myjki do ciała;
- jednorazowe gaziki do mycia i pielęgnacji miejsc intymnych;
- jednorazowe rękawiczki.
Do mycia wykorzystuj wyłącznie delikatne, mocno nawilżające i natłuszczające kosmetyki. Dobrze sprawdzają się emolientowe płyny do kąpieli dla dzieci, a także kosmetyki do skóry wrażliwej i atopowej. Pamiętaj, aby po umyciu dokładnie wytrzeć skórę i zabezpieczyć ją oliwką lub maścią z witaminą A i E. Miejsca szczególnie narażone na powstawanie odleżyn oraz oparzeń (pachy, pachwiny) zabezpiecz bezzapachowym talkiem.
Jak właściwie zorganizować opiekę nad osobą leżącą?
Jedną z najważniejszych rzeczy, o których musisz pamiętać, jest to, że następstwa urazów głowy dotykają nie tylko chorego, ale także jego bliskich. We właściwej opiece nad osobą leżącą istotna jest organizacja pracy, która pozwoli Ci zachować równowagę psychiczną i nie nadwyręży Twojego zdrowia.
Pamiętaj o tym, że:
- Chorym nie powinna opiekować się tylko jedna osoba. Regularnie korzystaj z pomocy innych, zwłaszcza przy czynnościach wymagających użycia siły fizycznej.
- Jeśli nie radzisz sobie z podstawowymi czynnościami medycznymi, poproś o pomoc pielęgniarkę środowiskową. To dobre rozwiązanie, jeśli nie masz pewności co do swoich umiejętności.
- Zadbaj o regularny odpoczynek i zarezerwuj odrobinę czasu dla siebie każdego dnia.
Twoje zdrowie jest tak samo ważne, jak zdrowie pacjenta! Twoja kondycja fizyczna i psychiczna ma ogromny wpływ na chorego i jego samopoczucie.