Urazy głowy są częstym zjawiskiem i mogą mieć poważne konsekwencje dla osób doświadczających takiego rodzaju urazów. Zarówno fizyczne, jak i psychiczne skutki urazów głowy mogą wpływać na różne obszary życia jednostki, w tym na funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Opracowanie Moniki Ucińskiej i Ewy Odachowskiej podkreśla, że wiele czynników wpływa na ten proces, a konsekwencje urazu głowy mogą być trudne do zaakceptowania i pogodzenia się z nimi. Bazując na treściach medycznych, artykułach naukowych, ale przede wszystkim na naszym doświadczeniu i rozmowach z podopiecznymi, stworzyliśmy listę obszarów, które mogą ucierpieć w wyniku urazu.
Jakie mogą być konsekwencje wypadku i urazu głowy?
Pierwszym, co nam przychodzi do głowy są oczywiście fizyczne uszkodzenia ciała – kości czaszki, struktury mózgu, które mogą prowadzić do krótkotrwałej lub permanentnej niepełnosprawności. Idące za tym zmiany w obszarze neurologicznym – niepamięć, bezsenność, koncentracji. Oprócz tego tracą zdolność do wykonywania codziennych czynności i prowadzić do zależności od pomocy innych osób. Jednakże bardzo często urazy są znacznie głębsze, sięgające psychiki. Konsekwencją wypadku, urazu głowy może być zespół stresu pourazowego czyli PTSD. Osoby cierpiące z powodu przewlekłego stresu nie są w stanie postrzegać przeżytego urazu w kategoriach zdarzenia o ograniczonym czasie trwania, przez co mają predyspozycje do projektowania go na przyszłość. „Wynikiem tego jest stałe poczucie zagrożenia, któremu towarzyszyć mogą intruzje i inne objawy ponownego przeżywania zagrożenia, nasilone pobudzenie ze strony układu wegetatywnego oraz lęk”. Konsekwencje urazu głowy są bardzo indywidualne i różnią się w zależności od stopnia i rodzaju urazu, a także od cech osobowości i wsparcia, jakie otrzymuje poszkodowana osoba. W każdym przypadku istotne jest odpowiednie leczenie, rehabilitacja, wsparcie psychologiczne oraz dostosowanie środowiska, aby maksymalnie wspierać proces powrotu do normalnego funkcjonowania.
Jak odnaleźć się w społeczeństwie po urazie głowy?
Pierwszym obszarem życia, w którym pojawiają się trudności po urazie głowy, jest sfera społeczna. Kontakt z innymi ludźmi i interakcje społeczne stają się często wyzwaniem dla osób doświadczających konsekwencji urazu głowy. Osoby po urazach głowy mogą doświadczać depresji, lęków, nadmiernego stresu, frustracji oraz trudności w kontrolowaniu impulsów. Mogą wystąpić również zmiany osobowości, takie jak agresja, apatia, czy trudności w regulacji emocji. Te konsekwencje często mają istotny wpływ na relacje społeczne, ale też funkcjonowanie w grupie. Ponieważ nie każdy wie jak się zachować wobec osoby zmagającej się z problemami emocjonalnymi, jakość kontaktów społecznych może się pogorszyć. W drugą stronę też to działa. Wielu osobom trudno jest poradzić sobie z litością, odrazą czy odrzuceniem, co może prowadzić do izolacji społecznej i ograniczenia aktywności społecznej.
Relacje rodzinne – jak się odnaleźć w życiowych rolach?
Drugim obszarem, który jest dotknięty po urazie głowy, jest życie rodzinne. Urazy głowy często prowadzą do konieczności przeorganizowania funkcjonowania rodzin. Normalny tok codziennych spraw ulega zaburzeniu, a wiele dotychczasowych ról społecznych staje się niemożliwych do pełnienia. Członkowie rodziny muszą dostosować się do nowej rzeczywistości i zająć się opieką nad osobą poszkodowaną. To wymaga od nich ogromnej elastyczności, cierpliwości i zaangażowania.
Jak podają Ucińska i Odachowska „Na proces osłabienia relacji społecznych i izolację, która ma miejsce po wypadku, składa się wiele powodów. Z jednej strony narzucana jest ona często przez otocznie danej osoby, które nie do końca rozumie wpływ wypadku na poszkodowanego, z drugiej zaś czynnikami związanymi z absencją w życiu społecznym, spowodowaną długim pobytem w szpitalu lub rekonwalescencją”.
W wyniku urazu głowy, długotrwałej nieobecności w miejscu zamieszkania oraz znaczące ograniczenia poznawcze sprawiają, że osoba poszkodowana w wypadku doświadcza fizycznej i emocjonalnej zależności od innych. Przedłużające się okresy bezczynności, nudy powodują rosnącą złość, irytację, co prowadzi do napięć i konfliktów w rodzinie. Jak pokazują badania australijskich naukowców, członkowie rodziny mogą doświadczać podobnych psychologicznych reakcji (bezradność, agresja, lęk), jak osoby będące jego uczestnikami.
Czy po urazie głowy można pracować? Kiedy wrócić do aktywności zawodowej po wypadku?
Trzecim obszarem, który jest dotknięty po urazie głowy, jest sfera zawodowa. Wiele osób, które doświadczyły urazu głowy, napotyka trudności w powrocie do pracy lub utrzymaniu dotychczasowego zatrudnienia. Konsekwencje fizyczne i psychiczne urazów mogą wpływać na zdolność wykonywania pewnych czynności i pełnienia określonych ról zawodowych. Osoby te mogą napotykać na trudności w koncentracji, pamięci, organizacji pracy czy radzeniu sobie w sytuacjach stresowych, co może prowadzić do obniżenia wydajności zawodowej lub utraty pracy. Rozwiązaniem, które często podejmują takie osoby, jest przebranżowienie się, doszkolenie i praca zdalna. Jednak należy pamiętać, iż praca w zaciszu domowym może sprzyjać koncentracji, ale tym bardziej osłabia relacje społeczne.
Jak wrócić do normalnego funkcjonowania po urazie głowy?
Urazy głowy mają istotny wpływ na funkcjonowanie społeczne i zawodowe jednostki. Konieczne staje się dostosowanie się do nowych warunków, podjęcie rehabilitacji i terapii, a także wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i społeczności. Ważne jest również zrozumienie i akceptacja społeczna dla osób z urazami głowy, aby umożliwić im pełniejsze i satysfakcjonujące życie pomimo doświadczonych trudności. Jako Fundacja Moc Pomocy, która powstała z myślą o osobach ulegających wypadkom wiemy, jak ważna jest rehabilitacja ale też psychoterapia. Dlatego skorzystaj z naszej pomocy, zgłoś się do nas, a my pokierujemy Cię do właściwego terapeuty.
Kontakt
- Rafał Mikołajczyk - Opiekun podopiecznych
- +48 881 035 005
- rafal.mikolajczyk@fundacjamocpomocy.pl
Zostaw swój numer a opiekun programu skontaktuje się z Tobą najszybciej jak to możliwe
