Choć mówi się, że to mniejszość i faktycznie, dane liczbowe na to wskazują, to grono osób z niepełnosprawnościami jest naprawdę liczne. Ile jest osób niepełnosprawnych w Polsce? Oficjalne dane podają przybliżoną skalę zjawiska niepełnosprawności w Polsce na poziomie 3,7 – 4 milionów, ale rzeczywiste liczby mieszczą się w przedziale od 4,9 do 7,7 miliona osób z niepełnosprawnościami. Stanowi to tym samym ok 12,2% ludności państwa. Zaskoczeni? To dopiero początek! Jeżeli chcesz się dowiedzieć, jak te proporcje i liczby osób z niepełnosprawnościami w Polsce zmieniały się na przestrzeni ostatnich 20 lat, to koniecznie sprawdź to razem z nami. W artykule przedstawiamy dane dotyczące osób dorosłych z orzeczeniem o niepełnosprawności oraz odpowiemy na pytanie, ile rodzi się dzieci niepełnosprawnych w Polsce? Zapraszamy do lektury!
Jaka jest liczba osób niepełnosprawnych w Polsce w poszczególnych latach 2002-2022?
Przyjrzyjmy się ostatniemu dwudziestoleciu. Według danych statystycznych Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku, do grupy osób z niepełnosprawnością należało 5,5 miliona osób, co stanowiło 14,3% ogółu obywateli Polski, zamieszkujących na terenie Rzeczypospolitej.
Dwa lata później, w 2004 roku Główny Urząd Statystyczny przeprowadzał badania na temat stanu zdrowia ludności Polski i objął swoim zasięgiem 42991 osób mieszkających w 14,5 tysiąca gospodarstw domowych. Przekładając to na dane ogólne, można przyjąć, że 32 miliony obywateli jest osobami pełnosprawnymi, natomiast grupa ok 6 milionów posługuje się orzeczeniem o niepełnosprawności, stanowiąc tym samym 16% populacji. Blisko 48% osób niepełnosprawnych to osoby niepełnosprawne pod względem biologicznym i prawnym, 30% to osoby niepełnosprawne prawnie, natomiast ponad 22% to osoby niepełnosprawne biologicznie.
Jak podaje Narodowy Spis Powszechny, w 2011 roku liczba osób niepełnosprawnych wynosiła 4 697 000 osób, co stanowiło 12,2% ludności Polski. Prawnie potwierdzoną niepełnosprawność (przyznany stopień przez komisję orzekającą o niepełnosprawności) miała grupa 3,1 miliona osób. Liczebność zbiorowości niepełnosprawnych pod względem prawnym i biologicznym (jednocześnie) określa się na 2,65 miliona osób. Tylko prawnie niecałe 500 tysięcy (479,5 tysiąca), natomiast tylko biologicznie była to liczba 1,5 miliona osób.
Badania EHIS – Europejskie Ankietowe Badanie Zdrowia, przeprowadzone w 2012 roku dowodzą, że w grupie osób z niepełnosprawnością w wieku 15 lat i więcej jest 5,8 miliona osób, stanowiąc 17,7% populacji.
W 2014 roku na terenie Polski przebywało 7,7 miliona osób niepełnosprawnych biologicznie, którzy mierzyli się z poważnymi ograniczeniami (2,5 miliona osób) i mniej poważnymi ograniczeniami (5,2 miliona osób). Przyjmuje się, że w zależności od poziomu ograniczeń populacja osób niepełnosprawnych w Polsce może liczyć od 4,9 miliona do nawet 7,7 miliona osób. W badaniu tym dowiedziono, iż:
- 42% osób niepełnosprawnych prawnie posiadało orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
- 28% osób posiadało orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- 25% osób posiadało orzeczenie o stopniu lekkim.
Dzieci do lat 16 natomiast stanowiły 5% ogółu populacji osób niepełnosprawnych prawnie.
Według wskaźnika BAEL, czyli Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, w 2018 roku osób z orzeczeniem o niepełnosprawności w wieku 16+ liczyła ponad 3 miliony osób, stanowiąc tym samym 10% ogółu populacji w tym wieku. Były to osoby posługujące się znacznym stopniem niepełnosprawności (813 tysięcy osób), umiarkowanym stopniem niepełnosprawności legitymuje się blisko 1,5 miliona osób, a stopniem lekkim 776 tysięcy osób. Trzeba jednak pamiętać, że są to dane średnioroczne.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku było 2,4 miliona osób z niepełnosprawnościami, posiadających stosowne orzeczenie, zaświadczenie z ZUS o stopniu niezdolności do pracy i pobierających świadczenia rentowe. Ta niewielka liczba niech Cię nie myli. To prawdopodobnie wynik zastosowanej metodologii.
Ile jest w Polsce dzieci z niepełnosprawnością?
Według wspomnianych już badań GUS z 2004 roku, było 800 tysięcy osób poniżej 14 roku życia, legitymujących się orzeczenie o niepełnosprawności. Z czego 14,27% stanowiły dzieci do lat 4, 22,74% dzieci w przedziale wiekowym 5-9 lat, natomiast najliczniejszą grupę stanowią 10-14 latki (45%).
W badaniach EHIS – Europejskiego Ankietowego Badania Zdrowia z 2015 roku, na koniec roku poprzedzającego zanotowano liczbę 211 tysięcy niepełnosprawnych dzieci, poniżej 15 roku życia. Natomiast liczba młodzieży w wieku 15 lat i więcej wynosiła 7414 tys.
Dla zrozumienia powyższych danych należy przedstawić definicję niepełnosprawnych biologicznie, czyli osób, które odczuwają ograniczenia w podstawowych czynnościach życiowych i rozróżnia się tutaj całkowite, poważne i umiarkowanie ograniczone możliwości, które trwają co najmniej 6 ostatnich miesięcy. Pewnie zwróciłeś uwagę na dużą dysproporcję pomiędzy badaniami Narodowego Spisu Powszechnego przeprowadzonego w 2002 i 2011 roku. Wynika to ze zróżnicowanej metodologii badań. Te pierwsze obejmowały cały kraj i były pytaniami obowiązkowymi. To zmieniło się w 2011 roku, kiedy to postawiono na badania reprezentatywne (na wybranej grupie losowej). Pytania dotyczące stanu zdrowia w 2011 roku były nieobowiązkowe, z czego skorzystało 1,314 miliona osób, odmawiając odpowiedzi na pytania związane z niepełnosprawnością.
Jak widać, badania statystyczne dotyczące niepełnosprawności są podejmowane rzadko, różnymi metodami, innymi przelicznikami i na innej próbie, więc trudno dokonać tutaj jednorodnego przeglądu. Mamy nadzieję, na szybką publikację informacji, na temat liczby osób niepełnosprawnych w Polsce 2021 GUS, która zobrazuje najnowsze dane i przedstawi skalę zjawiska niepełnosprawności w Polsce w 2021 roku.
