Technologie mobilne, od smartfonów po specjalistyczne aplikacje, stały się nieodłącznym elementem życia codziennego. Jednakże, ich potencjał jest szczególnie imponujący, gdy mówimy o poprawie jakości życia osób z niepełnosprawnością. Ta forma technologii staje się kluczowym narzędziem wspierającym mobilność, dostępność, i codzienne funkcjonowanie dla wielu osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. W dzisiejszym wpisie dokonujemy przeglądu popularnych aplikacji oraz technologii, wspierających rehabilitację oraz integrację naszych podopiecznych, ale też prawdziwych miłośników nowoczesnych technologii i gadżetów elektronicznych.
Znaczenie technologii mobilnych dla osób z niepełnosprawnościami
Jeszcze 25 lat temu nikt nie spodziewał się, że rozwój telefonii komórkowej otworzy jeszcze więcej możliwości niż komunikację poza miejscem zamieszkania. Niewątpliwą zaletą technologii jest ich mobilność i ogólnodostępność. Technologie mobilne, dzięki swojej przenośności, rewolucjonizują mobilność osób z niepełnosprawnościami. Dla osób poruszających się na wózkach czy używających kulek, smartfony umożliwiają zdalne sterowanie różnymi urządzeniami, co zwiększa ich niezależność, pozwala się rozwijać zawodowo, zwiedzać muzea i żyć aktywnie na co dzień.
Z szeregu funkcji dodatkowych korzystają osoby pełnosprawne, często nie zdając sobie sprawy. Modele asystentów głosowych dla każdego systemu (Siri, Google) to nie tylko wsparcie w codziennym funkcjonowaniu osób z niepełnosprawnością, ale też wszystkich nas. Lektor w filmach, tłumacz migowy oraz napisy podczas filmów lub innych przekazów medialnych to dzisiaj norma. Zatem, z jakimi technologiami mobilnymi mamy do czynienia na co dzień? Do kogo są kierowane? Kto może z nich skorzystać?
Rodzaje technologii mobilnych dla osób z niepełnosprawnościami
Aplikacje stworzone z myślą o różnych rodzajach niepełnosprawności znacząco ułatwiają codzienne życie. Dla ułatwienia podzielimy je na kilka grup, rozpoczynając od konkretnych technologii, przeznaczenia pod kątem rodzaju niepełnosprawności aż po funkcjonalność.
- Urządzenia mobilne:
- Smartfony i tablety: Specjalne aplikacje i dostosowane funkcje w systemach operacyjnych pozwalają na personalizację urządzeń do indywidualnych potrzeb. Mówimy tutaj już od ustawień systemowych: wysoki kontrast, czytanie poleceń, większa czcionka oraz instalacji poszczególnych aplikacji, dedykowanych dla OzN.
- Specjalistyczne kontrolery: Osoby z ograniczoną zdolnością ruchową mogą korzystać z kontrolerów, które reagują na gesty, dotyk czy nawet myślenie. Mówimy tutaj o specjalistycznych czujnikach ruchu gałek ocznych, za pomocą których mogą się realizować zawodowo i społecznie osoby z zaawansowana niepełnosprawnością: po urazach rdzenia w odcinku szyjnym lub dystrofią mięśniową Duchenne’a.
- Aplikacje mobilne dla osób niepełnosprawnych:
- Dla osób niewidomych: Aplikacje czytające tekst, rozpoznające obrazy, np. Be My Eyes, pozwalają na uzyskanie opisu obrazów od widzących wolontariuszy. Dla osób niewidomych czy słabowidzących, istnieją aplikacje, takie jak VoiceOver na iOS czy TalkBack na Androidzie, które czytają treści na ekranie, a także pomagają nawigować po urządzeniu. Inną, wart ą wspomnienia aplikacją jest Seeing Assistant Home, która posiada szereg funkcji, ułatwiających obsługę telefonu i korzystanie z jego funkcji, np. rozpoznawanie tekstu, rozpoznawanie kolorów, znajdowanie źródła światła poprzez dźwięk, rozpoznawanie banknotów, nawigacja głosowa, a także możliwość odczytu tekstu z kodów kreskowych oraz QR. Dla osób niewidomych, przydatne mogą być aplikacje nawigacyjne, takie jak BlindSquare, które integrują się z GPS-em, informując o otoczeniu i ułatwiając poruszanie się po nieznanym terenie.
- Dla osób z zaburzeniami słuchu: Aplikacje tłumaczące mowę na tekst, takie jak Ava, pomagają w komunikacji w czasie rzeczywistym, do tego wszelkie tłumaczenia migowe. W przypadku osób ze sprzężonymi problemami z porozumiewaniem się, polecamy aplikację HearUs. Dzięki niej można komunikować się głosowo, wpisując dowolny tekst, a w przypadku braku pomysłu na odpowiedni zwrot, aplikacja oferuje bazę gotowych odpowiedzi, od krótkich odpowiedzi „tak” i „nie”, ale też przedstawienie się, a co najważniejsze, wezwanie pomocy w sytuacji awaryjnej. Dzięki aplikacji osoby które, mają problem z mówieniem mogą zyskać większą samodzielność i ułatwić sobie życie. Aplikacje takie jak Proloquo2Go są niezwykle pomocne dla osób z zaburzeniami komunikacyjnymi, umożliwiając komunikację poprzez wybieranie symboli.
- Aplikacje dla osób z niepełnosprawnością ruchową: Pierwszymi aplikacjami, które przychodzą nam do głowy jest nasza aplikacja Po Amputacji, która stanowi bezpośrednie wsparcie dla osób po amputacji kończyny, posiadacz aplikacji jest prowadzony krok po kroku w procesie przygotowywania kikuta do zaprotezowania oraz wzbogacony o wiedze z zakresu rehabilitacji i dokumentacji, niezbędnej do starania się o dofinansowania. Inna aplikacją, niezbędną dla wszystkich posiadaczy tzw. kart parkingowych, jest lokalizator kopert, aplikacja DISpot lub Parking Mobility. Inne aplikacji ułatwiające poruszanie się po mieście, są m.in. Miasta bez barier, Virtualna Warszawa i inne, dedykowane konkretnym miastom. Dla tych, których możliwości ruchowe są mocno ograniczone polecamy aplikację Messay i Umoove Experience, które umożliwiają sterowanie komputerem i telefonem za pomocą ruchu głowy bądź gałek ocznych.
- Technologie wspierające zdrowie:
- Aplikacje monitorujące zdrowie: Dla osób z niepełnosprawnościami fizycznymi, aplikacje monitorujące parametry zdrowotne i wysyłające powiadomienia mogą być kluczowym narzędziem. Wśród dostępnych na rynku aplikacji, polecamy MyTherapy, która służy do monitorowania postępów w leczeniu i do przypominania o wykonaniu pomiaru, na przykład ciśnienia.
- Aplikacje terapeutyczne: Nie tylko dla osób z niepełnosprawnością, ale dla każdego któr jest w kryzysie psychicznym, polecamy aplikacje Therapify, Wellbee, ReApp, Avigon lub MindME (oczywiście, bezwzględnie polecamy skonsultować się z psychologiem!). Natomiast osoby z zaburzeniami neurologicznymi mogą korzystać z aplikacji wspierających terapie, rozwijających koordynację czy umiejętności językowe, np. HeadApp i FitMi.
Przyszłość technologii mobilnych w obszarze wsparcia osób z niepełnosprawnościami
Innowacje i rozwój na stałe wpisały się w nasz mobilny krajobraz. Poniekąd sprawiają, że coraz więcej osób zamyka się w domach bo dużą część obowiązków może wykonywać z własnego, przytulnego mieszkania (zakupy online), ale dla osób z niepełnosprawnych technologie mobilne otwierają furtkę na świat. Dosłownie! To przepustka do wolności – wyjścia z domu, odwiedzenia kin, muzeów, skorzystania z psychoterapii online, swobodnego przemieszczania się, randkowania, komunikacji, a nawet pracy! Omówione aplikacje pokazują tendencję do robotyzacji usług i poszerzania rozwoju w oparciu o mikroruchy gałki ocznej lub dotyku kinektu wózka elektrycznego.
Jako Fundacja Moc Pomocy i osoby aktywnie zaangażowane w proces usprawniania naszych pacjentów, łączymy nadzieję, na dalszy rozwój oraz dostosowanie technologii mobilnych dla osób z niepełnosprawnościami. My już swoją małą cegiełkę dołożyliśmy. Czy będzie następna? Być może!
