Dla osoby z niepełnosprawnością praca nie jest tylko źródłem dochodu. Oczywiście kwestie ekonomiczne są niezmiernie ważne, a często nawet najważniejsze, ale nie należy zapominać o terapeutycznym wymiarze zatrudnienia. I choć współczesny rynek pracy wciąż wymaga poprawy, staje się on coraz bardziej dostępny i przyjazny. Rośnie też liczba pracodawców, którzy dostrzegają, że osoba z niepełnosprawnością może być wydajnym i cennym pracownikiem. Zobacz, jakie masz możliwości zatrudnienia.
Praca? To ważny element Twojej rehabilitacji!
Utrata sprawności jest bardzo trudna także pod względem psychicznym. Niemal wszystkim osobom trudno jest się przyzwyczaić do nowej rzeczywistości, a niepełnosprawność traktują jako przeszkodę stojącą na drodze do samorealizacji czy integracji społecznej.
Nie musi tak być! Możesz podjąć pracę, nawet jeśli masz orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zalet takiego rozwiązania jest naprawdę dużo. Zatrudnienie niewątpliwie polepszy Twoją sytuację finansową, a tym samym zwiększy poczucie bezpieczeństwa. Przede wszystkim jednak korzystnie wpłynie na to, jak postrzegasz samego siebie. To ważne, bo wiele osób – także tych sprawnych – właśnie w pracy znajduje motywację do działania, rozwoju i podjęcia innych aktywności.
Te walory pracy dla osób z niepełnosprawnością dostrzega polski prawodawca. Obszarem aktywizacji zawodowej zajmuje się Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.
Instytucje te wywierają wpływ na rynku pracy za pomocą różnorodnych instrumentów finansowych. Są to:
- refundacja wynagrodzeń;
- refundacja składek na ubezpieczenie społeczne (także dla osób z niepełnosprawnością, które decydują się na otworzenie własnej działalności gospodarczej);
- dotacje na wyposażenie lub utworzenie stanowiska pracy dla osoby z niepełnosprawnością;
- dotacje na prowadzenie zakładów aktywności zawodowej oraz zakładów pracy chronionej.
Oprócz tego z powodzeniem funkcjonują również rozwiązania prawne, które mają na celu ułatwienia podjęcia zatrudnienia i prawidłowego wykonywania obowiązków służbowych.
Niepełnosprawność a praca. Na jakie udogodnienia może liczyć osoba z niepełnosprawnością? Zakres ochrony prawnej, która przysługuje Ci w miejscu pracy, zależy od stopnia stwierdzonej niepełnosprawności: lekkiego, umiarkowanego lub znacznego.
Włącza się w to:
- dogodne warunki pracy dla osób z niepełnosprawnością – przystosowanie stanowiska i miejsca pracy w taki sposób, aby możliwe było sprawne wykonywanie obowiązków służbowych;
- zakaz pracy w godzinach nocnych;
- limity godzinowe pracy – czas pracy dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności nie może wynosić więcej niż 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo; a dla osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności – 7 godzin dziennie oraz 35 godzin tygodniowo;
- dodatkowy urlop wypoczynkowy – przysługuje on osobom z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności, wynosi 10 dni roboczych i przysługuje po przepracowaniu jednego roku;
- dodatkowego urlopu pełnopłatnego w celach zdrowotnych – przysługuje osobom z orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności i wynosi 21 dni rocznie; można go wykorzystać na wykonanie badań i zabiegów leczniczych lub wyjazd na turnus rehabilitacyjny.
Jeśli firma zatrudniająca osoby niepełnosprawne ma status zakładu pracy chronionej, ma ona obowiązek utworzyć specjalny fundusz rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Przewiduje on dofinansowanie różnych obszarów rehabilitacji – nie tylko działań leczniczych, ale też edukacji czy rozwoju zawodowego.
Za uzyskane w ten sposób środki możesz zakupić sprzęt rehabilitacyjny i pomocniczy, opłacić pobyt w ośrodkach leczniczych, dostosować mieszkanie do swoich potrzeb, a także opłacić studia lub kursy zawodowe.
Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnością
Ze względu na ograniczenia fizyczne osoby z niepełnosprawnością nie zawsze mogą podjąć zatrudnienie w wykonywanym przed wypadkiem lub chorobą zawodzie. W takiej sytuacji z pomocą mogą przyjść ośrodki rehabilitacji lub aktywizacji zawodowej. Pracujący w nich doradcy pomogą Ci zdobyć lub podnieść kwalifikacje niezbędne do podjęcia odpowiadającego Twoim możliwościom i aspiracjom.
Bardzo często możesz też liczyć na pomoc w znalezieniu pracy. Taką działalność prowadzą w szczególności organizacje non profit, ale informacje na temat aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością otrzymasz również w regionalnym ośrodku pomocy społecznej lub powiatowym centrum pomocy rodzinie.
Warto się dokształcać i podejmować nowe wyzwania zawodowe. Z roku na rok przybywa świadomych pracodawców, którzy chętnie zgadzają się na zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Niekoniecznie muszą to być zakłady pracy chronionej – to również wszystkim firmy, dla których bardzo ważna jest społeczna odpowiedzialność biznesu. To między innymi dzięki takim pracodawcom w 2019 roku zatrudnionych było aż 26,8% osób z niepełnosprawnością, a odsetek ten ciągle rośnie.
