Ile razy okazywało się, że kontuar w kinie lub teatrze były zbyt wysoko i albo nie było Cię widać, albo trudno było podać Ci kartę płatniczą, dowód czy legitymacje osoby z niepełnosprawnością? A co z brakiem audiodeskrypcji? W Polsce, mimo postępów w zakresie równości i inkluzji, osoby z niepełnosprawnością wciąż napotykają na liczne trudności związane z dostępnością kultury. Z jakimi barierami przychodzi nam się mierzyć? Jak dochodzić swoich praw i działać na rzecz osób z niepełnosprawnościami? Fundacja Moc Pomocy zdecydowanie stawia sobie za cel zwiększanie świadomości zarówno u samych uczestników życia kulturowego, jak i organizacji.
Jakie bariery napotykają osoby z niepełnosprawnością, które chcą korzystać z dziedzin kultury?
1. Bariery fizyczne
Pierwszym, co przychodzi nam do głowy w kwestii barier ośrodków kultury są bariery architektoniczne, a wśród nich nieprzystosowane wejścia, brak windy czy specjalnych miejsc parkingowych. Po wejściu do budynku też bywa nie lepiej, wysokie kontuary zza których nie widać osób poruszających się na wózku czy osób niskorosłych. Zdarza się, że w małych kinach studyjnych brakuje toalet dla osób z niepełnosprawnością, co zniechęca do kolejnych odwiedzin w tym ośrodku kulturowym. Osoby po amputacji, po urazie rdzenia lub urazie głowy często borykają się z brakiem dostępu do ośrodków kultury ze względu na swoje ograniczenia ruchowe. O tym przypominają ostatnie wydarzenia z FEST Festivalu i innych koncertów, gdy platformy owszem, były, ale brakowało na nie podjazdu dla wózków. Jak można było o tym zapomnieć? Dlatego właśnie optymalizacja infrastruktury jest kluczowa, aby umożliwić swobodny dostęp do pełnej oferty kulturowej.
2. Brak dostosowanych wydarzeń kulturalnych
Niewiele wydarzeń kulturalnych jest planowanych z myślą o osobach z niepełnosprawnością. Organizatorzy powinni zwracać uwagę na różnorodność potrzeb, zapewniając tłumaczenie na język migowy, audiodeskrypcję czy dostępność dla osób z zaburzeniami sensorycznymi. Tak bardzo spowszedniał temat platform, podjazdów dla wózków i wind, że marginalizuje się potrzeby osób z zaburzeniami psychoemocjonalnymi. Mamy nadzieję, że audiodeskrypcja i tłumacz migowy będą już wkrótce w standardzie wszystkich ośrodków kultury.
3. Łagodzenie barier komunikacyjnych
Nigdy nie spotkałeś się z ogłoszeniem o wydarzeniu wykonanym w dużym kontraście, większymi literami? A może nigdy nie widziałeś na ladzie tablic z alfabetem Braille’a? My też nie stykamy się z tym często, choć są niewielkie wyjątki. Osoby z niepełnosprawnością często napotykają na trudności komunikacyjne, zwłaszcza jeśli chodzi o informacje o wydarzeniach kulturalnych. Stworzenie dostosowanych materiałów promocyjnych oraz umożliwienie łatwego dostępu do informacji online to kroki w dobrą stronę.
Jak zwiększyć dostęp do kultury dla osób z niepełnosprawnościami?
1. Edukacja i świadomość: Zintensyfikowanie działań na rzecz zwiększania świadomości w społeczeństwie poprzez organizację warsztatów, szkoleń i kampanii edukacyjnych. Poruszanie tematyki barier na różnego rodzaju konferencjach, proponowanie rozwiązań tu i teraz oraz tych możliwych do wdrożenia w dalszej perspektywie. Podkreślanie kwestii związanych z niepełnosprawnością oraz promowanie idei dostępności kultury dla wszystkich.
2. Partnerstwa z ośrodkami kultury: Można nawiązać współpracę z placówkami kulturalnymi, inspirując je do wprowadzania zmian mających na celu zwiększenie dostępności. Angażowanie ich w projekty i kampanie mające na celu zrewidowanie wprowadzonych dobrych praktyk. Zachęcanie do organizacji dostosowanych wydarzeń i dostosowania infrastruktury do potrzeb osób z niepełnosprawnością.
3. Rola rządu i samorządów: Działania na rzecz zmian muszą podążać w kierunku administracji samorządowej i rządowej, temat równości musi być poruszany w polityce publicznej, sugerując konieczność wprowadzenia przepisów dotyczących dostępności ośrodków kultury. Jako Fundacja, jako społeczeństwo obywatelskie powinniśmy dążyć do tego, aby zarówno rząd, jak i samorządy aktywnie wspierały inicjatywy mające na celu eliminację barier.
Dostępność kultury dla wszystkich
Chcielibyśmy, aby ten artykuł stanowił głos w walce o dostępność kultury dla wszystkich obywateli, niezależnie od ich zdolności fizycznych czy sensorycznych. Fundacja Moc Pomocy zwraca się do społeczeństwa, organizacji kulturalnych i władz, apelując o wspólną pracę nad stworzeniem środowiska kulturowego dostępnego dla każdego, bez wyjątku.
