Jakie są rokowania po amputacji? Co możesz zrobić, aby cieszyć się długim życiem i sprawnością?
Amputacja kończyn dolnych jest poważnym zabiegiem chirurgicznym, który może mieć znaczący wpływ na jakość życia pacjenta. Dochodzi do niego wówczas, gdy w przebiegu choroby wykorzystano wszelkie możliwe sposoby leczenia, w tym rehabilitację, opatrunki, leczenie farmakologiczne i operacyjne. Może być też następstwem nieszczęśliwego wypadku komunikacyjnego lub podczas prac polowych. Wiele osób zastanawia się, jaka jest długość życia po amputacji kończyn dolnych i jakie są czynniki wpływające na ten czas? W tym artykule omówimy te kwestie oraz przedstawimy informacje na temat rehabilitacji po amputacji.
Wpływ amputacji na długość życia
Amputacja kończyn dolnych może mieć wpływ na długość życia pacjenta, zwłaszcza jeśli pacjent ma chorobę, która spowodowała konieczność amputacji. Na przykład osoby z cukrzycą, które mają zwiększone ryzyko powikłań naczyniowych, mogą mieć gorsze rokowania po amputacji.
Jednakże, ogólnie rzecz biorąc, amputacja kończyn nie zwiększa znacząco ryzyka zgonu. Zgodnie z badaniami, które porównywały długość życia pacjentów przed i po amputacji, nie stwierdzono istotnych różnic w śmiertelności. Oznacza to, że ludzie, którzy przeszli amputację kończyn dolnych, mogą żyć tak długo, jak osoby, które nie przeszły takiego zabiegu.
Jednym z czynników wpływających na długość życia po amputacji jest zdrowie ogólne pacjenta. Ludzie, którzy są w dobrym stanie zdrowia przed amputacją, mają zwykle lepsze rokowania. Wpływ na długość życia może mieć również stopień amputacji i powikłania pooperacyjne, takie jak zakażenie lub problemy z gojeniem się rany.
Rokowania pacjentów z cukrzycą typu 2
Cukrzyca należy do grupy chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią, która wynika z problemów z wydzielaniem lub działaniem insuliny. Obciążenie to prowadzi do zaburzeń mikro- i makroangiopatycznych oraz metabolicznych, powodujących liczne powikłania. Cukrzyca jako choroba wielopłaszczyznowa wymaga kompleksowego leczenia z udziałem zespołu ekspertów medycznych. Dietetyk doradza pacjentom w zakresie wartości odżywczych, a podiatra i ortopeda pomagają odciążyć dotknięte chorobą kończyny.
Jednym z najpoważniejszych powikłań cukrzycy jest zespół stopy cukrzycowej, który wymaga amputacji kończyn dolnych. Po postawieniu diagnozy pacjenci muszą znajdować się pod czujnym okiem chirurga i angiologa, którzy będą monitorować ich układ naczyniowy. W miejscowym leczeniu stopy cukrzycowej stosuje się specjalne opatrunki, które zapobiegają infekcjom bakteryjnym, z naciskiem na minimalizację liczby i zakresu amputacji kończyn. Jednak prawie 40% pacjentów z cukrzycą zostanie poddanych wtórnej amputacji, głównie z powodu powolnego gojenia się ran pooperacyjnych. Czynniki ryzyka cukrzycy obejmują owrzodzenia, neuropatię, wieloogniskową chorobę naczyń obwodowych, wysokie ciśnienie krwi i terapię nerkozastępczą.
Niedokrwienie kończyn dolnych jako jedna z przyczyn zgonów
Krytyczne niedokrwienie kończyn dolnych to ciężkie upośledzenie dopływu krwi tętniczej do kończyn spowodowane zaawansowanymi zmianami miażdżycowymi w tętnicach obwodowych. Niestety zła dieta, brak ruchu, predyspozycje genetyczne i szereg innych przyczyn może prowadzić do miażdżycy, niedokrwienia kończyn dolnych, a w konsekwencji konieczności ich amputacji. Statystyki są zatrważające – aż 25% pacjentów z krytycznym niedokrwieniem kończyn dolnych umiera w ciągu roku od rozpoznania. Krytyczne niedokrwienie kończyn dolnych może być spowodowane ostrym i przewlekłym niedokrwieniem kończyny, jak również niedokrwiennym bólem spoczynkowym kończyny, owrzodzeniem lub martwicą (stadium IV) trwającymi dłużej niż dwa tygodnie w związku z rozpoznaną chorobą tętnic.
Jednak problemy z ukrwieniem mogą nie kończyć się na amputacji, dlatego dalsze rokowanie zależy od zastosowanego leczenia, systematyczności i stosowania się do zaleceń lekarza. Pogłębienie owrzodzenia i zwężenie ściany naczynia krwionośnego bezpośrednio zagraża życiu pacjenta. Ratunkiem może być amputacja, która występuje u 30% pacjentów i jest przyczyną 85% amputacji. Niestety tylko 22% pacjentów po amputacji uda jest w stanie samodzielnie chodzić, a 30% jest przewlekle obłożnie chorych. Często wiąże się to z niemożnością korzystania z protez w późnym stadium choroby, zaawansowanym wiekiem pacjenta i koniecznością reoperacji kończyn dolnych.
Jak temu zapobiec? Jak poprawić statystyki? Po pierwsze, przyjrzyj się stopom – na stopach pojawiają się obrzęki, naczynka i rany, które powinny być niepokojące. Wówczas jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem w celu wykonania regularnych badań dopplerowskich żył i serca.
Rehabilitacja po amputacji
Rehabilitacja po amputacji jest niezwykle ważna, aby pacjenci mogli wrócić do normalnego życia i osiągnąć jak najlepszą jakość życia. Po amputacji kończyn dolnych pacjenci mogą odczuwać ból fantomowy, który polega na odczuwaniu bólu w miejscu, gdzie wcześniej było kończyna, mimo że jej już nie ma. Terapia przeciwbólowa, fizjoterapia, terapia psychologiczna i inne metody mogą pomóc zmniejszyć ból fantomowy.
Pacjenci po amputacji muszą również nauczyć się korzystać z protezy kończyny, co może wymagać czasu i cierpliwości. Współpraca z doświadczonym protetykiem jest kluczowa dla osiągnięcia najlepszych wyników. Wiele osób po amputacji kończyn dolnych jest w stanie wrócić do pracy, uprawiać sport i prowadzić aktywne życie dzięki odpowiedniej rehabilitacji i protezie.
Niemniej warto zadbać o poprawę jakości życia, poprzez udział w rozmaitych warsztatach zajęciowych, zajęciach rehabilitacyjnych i sportowych, angażowanie się w grupy społeczne lokalne lub międzynarodowe. Dzięki temu nasze postrzeganie choroby zmieni się, przestanie ograniczać się do bolączek, a zaczniemy dostrzegać szereg możliwości i szans na nowe, inne ale niemniej jakościowe życie.
