Rynek pracy osób z niepełnosprawnościami. Jakie ulgi przysługują pracownikowi z orzeczeniem?
Jesteś na etapie szukania pracy? Przeglądając oferty zwróć uwagę na to, czy jest skierowana do osób z niepełnosprawnością. Nawet jeżeli nie jest dedykowana, pracodawca może być otwarty na zatrudnienie właśnie Ciebie. Czy znasz swoje prawa na rynku pracy? Nie wiesz co Ci przysługuje, co powinien zapewnić Ci pracodawca i jakie masz przywileje, posiadając orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, umiarkowanym i lekkim? Przygotowaliśmy kompendium wiedzy dla pracownika i osoby poszukującej pracy. Uwypuklamy rodzaje wsparcia osób niepełnosprawnych ruchowo na rynku pracy, ale też sytuacje osób niepełnosprawnych intelektualnie na rynku pracy.
Osoby niepełnosprawne na rynku pracy – co musisz wiedzieć?
Analizując rynek pracy i sytuację zawodową osób z niepełnosprawnościami należy rozpatrywać ją z dwóch stron. W jednym z poprzednich wpisów pochyliliśmy się nad zagadnieniem korzyści, obowiązków i praw pracodawcy względem pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności. W poście „Rynek pracy osób z niepełnosprawnościami. Co zyskuje pracodawca, zatrudniając osobę niepełnosprawną?“ ujęliśmy wszystkie przywileje, jakie ma pracodawca, finansową pomoc do przystosowania miejsca pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością, ale też wszelkie obowiązki, jakie spoczywają na pracodawcy. W dzisiejszym wpisie spojrzymy na temat zatrudnienia od strony pracownika.
Dawniej osoby z dysfunkcjami znajdowały zatrudnienie w cyrkach, w podrzędnych zawodach, np. podkuwały konie, czyściły buty na rynkach miejskich, ale też stały z gazetami. Jeszcze nie tak dawno osoby z niepełnosprawnością mogły szukać pracy wyłącznie w placówkach do tego przeznaczonych, tzw. Zakłady pracy chronionej. Dzisiaj oprócz firm i instytucji państwowych, zatrudniających osoby z niepełnosprawnością jest gros innych podmiotów, które otworzyły się na zatrudnienie osób z orzeczeniem. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy stało się normą i pracodawcy nie tylko dopuszczają takich pracowników, ale często ich zatrudniają z uwagi na ich zaangażowanie w obowiązki, solidność i profesjonalizm. Wiąże się to jednak z koniecznością dopasowania stanowiska pracy do niepełnosprawności pracownika. Pamiętaj o tym, by powiadomić potencjalnego pracodawcę o swoich wymaganiach (winda, niższe biurko, specjalistyczny fotel itd.). Jakie inne prawa masz jako pracownik z niepełnosprawnością?
Prawa, przywileje i obowiązki pracownika z niepełnosprawnością
- Krótszy czas pracy
Pracownik z orzeczeniem o niepełnosprawności nie może pracować więcej niż 8 godzin dziennie i 40 godzin w tygodniu. Krótszy czas pracy, a więc 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo, przysługuje tym pracownikom, którzy posiadają umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności. Należy nadmienić, iż pracownik ten nie może pracować w porze nocnej i w godzinach ponadliczbowych.
- Dodatkowa przerwa w pracy
Pracownikowi z niepełnosprawnością przysługuje dodatkowa, 15-minutowa przerwa w pracy. - Dodatkowy urlop wypoczynkowy
Jeżeli zastanawiasz się, ile dni urlopu ma osoba niepełnosprawna, to śpieszymy z wyjaśnieniem. Każdemu pracownikowi przysługuje tyle dni pracy, ile wskazuje jego staż pracy.
- 20 dni urlopowych, gdy staż pracy jest krótszy niż 10 lat,
- 26 dni urlopu, gdy staż wynosi co najmniej 10 lat.
Przy ustalaniu stażu pracy bierze się pod uwagę ukończone szkoły, dla absolwentów szkoły średniej wlicza się 4 lata, zaś absolwenci uczelni wyższych – 8 lat stażu pracy.
Do tej liczby dni urlopowych dodawane jest 10 dni urlopu, które gwarantuje PFRON, jest to więc odpowiednio 30 dni lub 36 dni.
- Zwolnienie z pracy na turnus rehabilitacyjny
Osoba z umiarkowanym albo znacznym stopniem niepełnosprawności może otrzymać zwolnienie z pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Uprzednio musi przedłożyć pracodawcy skierowanie na turnus rehabilitacyjny wystawione przez lekarza. Za ten czas pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w postaci ekwiwalentu takiego, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Podstawą do tego jest przedstawienie faktury od organizatora turnusu, dokumentujące rzeczywiste uczestnictwo w wyjeździe. - Zwolnienie z pracy na badania
Czy niepełnosprawny pracownik może zrobić badania w godzinach pracy? Tak! Pracownik z niepełnosprawnością, który nie może wykonać stosownych badań poza godzinami pracy, ma prawo do zwolnienia z pracy w celu:
- wykonania badań specjalistycznych,
- poddania się zabiegom leczniczym lub usprawniającym,
- uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy.
Wszystkie ulgi i przywileje dotyczą osób z orzeczonym umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności i obowiązują od dnia złożenia orzeczenia na ręce pracodawcy.
W tym wszystkim jednak chodzi nie o pracę, nie o wynagrodzenie, lecz samodzielność, niezależność, poczucie własnej wartości oraz otwarcie się na ludzi przez osoby z niepełnosprawnością, a także otwarcie się miejsc pracy i ludzi na osoby o specjalnych potrzebach. Wszystko to determinuje poczucie szczęścia, odczuwanie akceptacji i tolerancji, ale też daje możliwość samorealizacji, tym bardziej, jeżeli uda się trafić w takie miejsce pracy, które staje się pasją. Dlatego, jeżeli ciągle szukasz wymarzonego zawodu, podpowiadamy: dla osób z ograniczeniami ruchowymi polecamy prace biurowe, administracyjne, kreatywne – projektowanie gier, programowanie, copywriting, kadry i płace, grafika, informatyka, itd. Dla osób z niepełnosprawnością intelektualną powstały miejsca dedykowane osobom z Zespołem Aspergera, Autyzmem i Zespołem Downa, np. kawiarnie. Wsparcie osób niepełnosprawnych na rynku pracy to również wszelkiego rodzaju szkolenia, warsztaty i kursy, które możesz odbyć w ramach aktywizacji zawodowej, którą zapewniają Powiatowe Urzędy Pracy. Nie trać nadziei, szukaj pracy i realizuj się w niej!
