W wyniku wypadku lub choroby utraciłeś zdrowie? Możesz starać się o przyznanie stopnia niepełnosprawności. Komisja orzekająca zakwalifikuje Cię do jednej z 3 grup, przydzielając stopień lekki, umiarkowany lub znaczny. To właśnie na ich podstawie możesz ubiegać się o wydanie karty parkingowej dla osób z niepełnosprawnością, dofinansowanie do zakupu sprzętu ortopedycznego, starać się o finansowanie leków, ale tez korzystać z ulg komunikacyjnych i zniżek na kulturę. Jeżeli utraciłeś sprawność fizyczną lub intelektualną, jest wiele praw i przywilejów, które Ci przysługują. Poniżej znajdziesz wszelkie niezbędne informacje, które pomogą Ci obniżyć koszty leczenia i korzystania ze świadczeń, usług i podróży, a jednocześnie podniosą komfort życia.
Żeby móc korzystać z poniższych świadczeń i ulg, musisz mieć ważne orzeczenie o niepełnosprawności. Stosowne dokumenty medyczne oraz niezbędny formularz znajdziesz na stronie powiatowego i miejskiego centrum pomocy rodzinie, właściwego do miejscowości zamieszkania.
Świadczenia finansowe dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Jednym ze świadczeń finansowych jest dodatek pielęgnacyjny, który obejmuje rencistę i emeryta, uznanych za osobę niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji lub ukończył 75 lat. Obecnie jego kwota to 568,44, a jego waloryzacja odbywa się nie częściej niż co 3 lata. Zasiłek pielęgnacyjny może otrzymać osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności pod warunkiem, że nie ma przyznanego dodatku pielęgnacyjnego. Świadczenie to jest wypłacane każdej osobie, bez względu na wysokość zarobków. Jego wysokość w 2023 roku wynosi 215,84 zł.
Uprawnienia pracownika ze znacznym stopniem niepełnosprawności i korzyści dla pracodawcy
Dysponując znacznym stopniem niepełnosprawności, jednocześnie nie posiadając prawa do renty, możesz podjąć pracę zawodową. Wówczas pamiętaj, że przysługują Ci prawa nałożone przez prawo pracy i wewnętrzne regulaminy firmy. Do praw należy skrócony czas pracy z 8 do 7 godzin dziennie, zakaz pracy w godzinach nocnych, dodatkowa, 15-minutowa przerwa w pracy oraz dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni, finansowanych przez środki PFRON.
Znaczny stopień niepełnosprawności gwarantuje też możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia od pracy w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjny (raz w roku), ale też w celu wykonania badań specjalistycznych lub zabiegów leczniczych, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Prawo pracy przewiduje też korzystanie z tzw. racjonalnych usprawnień czyli zmian architektonicznych, zatrudnienie tłumacza lub zakupu oprogramowania sterowanego głosem, czyli wszystkich czynności umożliwiające realizacji zadań służbowych.
Pracodawca osoby ze znaczną niepełnosprawnością zyskuje przede wszystkim dofinansowanie do wynagrodzenia danego pracownika (od 1.01.2023 roku jest to 2400 zł przy zatrudnieniu osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności) oraz zwrot kosztów zatrudnienia pracownika, który mu pomaga. Można starać się o zwrot kosztów przystosowania i wyposażenia stanowiska pracy, uwzględniając potrzeby pracownika. Organizując szkolenia i wszelkiego rodzaju kursy doszkalające pracownika z niepełnosprawnością można ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów.
Transport i komunikacja miejska – korzyści ze stopnia niepełnosprawności
Zniżki w komunikacji PKP/PKS są ustalane odgórnie i wynoszą 49% ulgi na przejazdy pociągiem osobowym (2 klasa) i 37% na pociągi pośpieszne, ekspresowe i IC/EC. Zniżki te wzrastają odpowiednio do 93% na pociągi osobowe i 51% pośpiesznych, ekspresowych przysługujących osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności dotyczących narządu wzroku. Osoba towarzysząca, opiekun osoby z niepełnosprawnością ma prawo do 95% zniżki za bilet. O wysokości ulgi w komunikacji miejskiej przysługującej osobie z niepełnosprawnością decyduje samorząd danego miasta, dlatego o ich wysokość powinieneś znaleźć na stronie www przewoźnika lub Urzędu Miasta.
O kartę parkingową dla osób z niepełnosprawności mogą starać się osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub umiarkowanym, ale dotyczącym choroby narządu wzroku (04-O), upośledzenia narządu ruchu (05-R), choroby neurologicznej (10-N) lub przypadłości oddechowych i kardiologicznych (07-S). Karta parkingowa pozwala Ci zaparkować na tzw. kopertach oraz niestosowania się do niektórych przepisów ruchu drogowego, np. zakazu ruchu, zakazu postoju i strefy ograniczonego postoju.
Pomoc w podróży samolotem dla osób z niepełnosprawnością znaczną, obejmuje każdy etap podróży, od przybycia do terminalu, przez odprawę bagażową, wejście do samolotu aż do pomocy na pokładzie samolotu. Aby zgłosić potrzebę pomocy wystarczy najpóźniej na 48h przed lotem poinformować wybrane linie lotnicze.
Ulgi podatkowe dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Ulga rehabilitacyjna przysługuje wszystkim podatnikom z orzeczeniem o niepełnosprawności. Prawo przewiduje możliwość odliczenia kosztów poniesionych na cele rehabilitacyjne oraz ograniczenie barier architektonicznych i w komunikowaniu się. Należy do nich adaptacja mieszkania pod niepełnosprawność, zakup i naprawę sprzętów ułatwiających codzienne życie, przystosowanie samochodu do potrzeb związanych z niepełnosprawnością, koszty przejazdów na turnusy rehabilitacyjne, wizyty u specjalistów, pobyt na turnusie rehabilitacyjnym, zakup materiałów edukacyjno-szkoleniowych, opłaty związane z opieką pielęgniarską, asystenturę i psa przewodnika, tłumacza języka migowego czy leki.
Na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz.U. z 2010 Nr 101 poz.649), osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, bez względu na rodzaj schorzenia, są zwolnione z opłacania tego podatku, jeśli nabywają na własne potrzeby wózki inwalidzkie, sprzęt rehabilitacyjny, motocykle, motorowery lub samochody osobowe.
Kultura i oświata – dostępność dla osób z niepełnosprawnością
Wstęp do muzeów, kin, amfiteatrów, teatrów i innych obiektów kultury może być tańszy o kilkadziesiąt procent! Zgodnie z przepisami, m.in. renciści, renciści socjalni oraz osoby niepełnosprawne wraz z opiekunami są uprawnieni do korzystania z zakupu ulgowych biletów. Wysokość ulgi lub darmowy dzień wstępu określa dyrektor obiektu. Dokumentem potwierdzającym uprawnienie do korzystania z ulgi w opłacie za wstęp do muzeów jest legitymacja emeryta-rencisty lub legitymacja dokumentująca niepełnosprawność (stopień niepełnosprawności).
Pierwszeństwo w kolejkach nie jest oczywistością i prawem zapewnionym odgórnie, jednak wiele instytucji państwowych oraz marketów spożywczych wdrożyło kasy pierwszeństwa, z których może skorzystać m.in. osoba z niepełnosprawnością, kobieta w ciąży lub rodziny z dziećmi.
Na podstawie Ustawy Prawo pocztowe wprowadzono pewne udogodnienia na poczcie. Możliwość korzystania z nich maja osoby niewidome i korzystające z wózka inwalidzkiego. Pomoc obejmuje odbiór przesyłek w miejscu zamieszkania oraz możliwość nadania zwykłego listu pocztowego. W placówkach Poczty Polskiej są stanowiska przystosowane do obsługi osób z niepełnosprawnością oraz dostosowane do ich możliwości skrzynki na listy.
Osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności przysługuje zwolnienie z abonamentu za radio i telewizję. W tej grupie są również osoby posiadające orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy, posiadające orzeczenia trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, beneficjenci świadczeń pielęgnacyjnych, osoby niesłyszące lub o ograniczonym słuchu (mierzone na częstotliwości 2.000 Hz o natężeniu od 80 dB) lub) i niewidome (ostrość wzroku nie może przekraczać 15%).
Rabat na usługi telekomunikacyjne może ale nie musi być ustalany przez operatora telefonii komórkowej. Zazwyczaj może go uzyskać osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności 04-O, 03-L lub inną niepełnosprawnością, której towarzyszy wspomniana wyżej niepełnosprawność. Rabaty udzielane są osobom z niepełnosprawnością, które ukończyły 16 lat lub ich rodzicom, jeżeli osoba z niepełnosprawnością prowadzi z nimi wspólne gospodarstwo.
Znaczny stopień niepełnosprawności a dofinansowanie z PFRON
Zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze to podstawa, na jaką mogą liczyć osoby z niepełnosprawnością. W zależności od rodzaju niepełnosprawności możesz potrzebować wózka, kul, protez, chodzika, balkonika, ale też pieluchomajtek, podkładów, opatrunków i innych artykułów, które musisz zakupić w celu prawidłowego leczenia, przemieszczania się oraz pielęgnacji. W przypadku środków pomocniczych wysokość dofinansowania sięga nawet 150% sumy kwoty limitu. W przypadku sprzętu ortopedycznego kwotę dofinansowania oblicza się, uwzględniając 80% dofinansowania i konieczności pokrycia reszty kosztów zakupu.
Jednym ze sposobów rehabilitacji fizycznej i społecznej może być udział w turnusach rehabilitacyjnych. Kilkutygodniowy pobyt nie dla wszystkich jest obowiązkowy, ale w wielu przypadkach jest podyktowany potrzebami pacjenta. Jeżeli więc dostałeś skierowanie na turnus rehabilitacyjny i chciałbyś wziąć w nim udział, skorzystaj z dofinansowania. Przy obliczaniu jej wysokości ważne jest kryterium dochodowe, stopień niepełnosprawności oraz prawidłowo uzupełniony wniosek, skierowany do PCPR.
Osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności może ubiegać się o pomoc w likwidacji barier technicznych i w komunikowaniu się. Składa się na to zakup sprzętu komputerowego, zestawu głośnomówiącego, oprzyrządowania umożliwiającego sterowanie głosowe lub wzrokowe. Zadaniem tych działań jest usprawnienie i umożliwienie porozumiewania się, podejmowania kontaktów społecznych i nawiązywania relacji.
Likwidacja barier architektonicznych obejmuje wszelkie czynności zmierzające do zniwelowania barier technicznych, konstrukcyjnych lub użytkowych tak, aby osoba z niepełnosprawnością mogła korzystać z budynku w miarę swoich możliwości i potrzeb. Jest to wszelkiego rodzaju robienie podjazdów, windy, poszerzanie drzwi, montowanie wysięgników, barierek i uchwytów. Wysokość może sięgać nawet 95% kosztów więc jest o co walczyć, dlatego zachęcamy do starania się o pomoc w tym zakresie.
Program „Aktywny Samorząd” prowadzą Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie (PCPR), które w porozumieniu z PFRONem oferując osobom z niepełnosprawnością szereg programów pomocowych. Jednym z nich jest wsparcie w uzyskaniu prawa jazdy i zakupu samochodu z przystosowaniem do niepełnosprawności, uzyskaniu wyższego wykształcenia oraz sprzętu umożliwiającego naukę oraz pracę zawodową, jeżeli jest to podyktowane perspektywą zatrudnienia. Po pomoc można udać się również gdy potrzebujemy wsparcia przy zakupie sprzętu ortopedycznego, na który również są przewidziane środki finansowe.
